Początkowe objawy alkoholizmu zazwyczaj są na tyle niewinne, że trudno wiązać je z rzeczywistym uzależnieniem. Na samym początku jest to przede wszystkim odkrycie, że alkohol ma działanie odprężające, reguluje niepokój, przyczynia się do zmniejszenia poczucia winy i ośmiela. W dalszej kolejności mamy do czynienia z poszukiwaniem okazji do jego wypicia nawet tam, gdzie nie jest to uważane za właściwe, dla osób mających coraz większe problemy charakterystyczna jest przy tym tak zwana „mocna głowa” pozwalająca na wypijanie większej niż zazwyczaj ilości alkoholu. Niestety, pojawiają się także trudności z przypomnieniem sobie, jakie wydarzenia miały miejsce podczas picia, wiele osób odkrywa przy tym, że nie przeszkadza im już picie w samotności i to nawet pomimo tego, że do tej pory piły przede wszystkim dla towarzystwa.
Rozpoznanie alkoholizmu nie zawsze jest proste, przyjmuje się więc, że uzależnienie od alkoholu powinno być definiowane jako zespół, który składa się z co najmniej trzech spośród ośmiu objawów występujących co jakiś czas w ciągu ostatniego roku. Jednym z najpopularniejszych jest silna potrzeba spożywania alkoholu znana też jako głód alkoholu. Brak alkoholu wywołuje coraz większe napięcie, niepokój i rozdrażnienie i tylko picie jest w stanie rozładować te objawy. Innym jest upośledzona zdolność kontrolowania picia sprawiająca, że już po wypiciu pierwszej porcji alkoholu trudno jest samodzielnie skutecznie decydować o tym, jakie będą jego kolejne ilości w kiedy nastąpi przerwanie picia. Upośledzona kontrola nad piciem jest szczególnie alarmująca, gdy mamy do czynienia z piciem w pracy.
Niepokoić może również picie alkoholu po to, aby złagodzić lub przeciwdziałać alkoholowemu zespołowi abstynencyjnemu zwłaszcza, gdy subiektywnie ma się wrażenie, że działanie takie jest skuteczne, a tym samym warto je powtarzać. Niestety, pozornie „normalne” funkcjonowanie trwa wyjątkowo krótko, a objawy powracają wraz z procesem eliminowania alkoholu z organizmu. Również same objawy abstynencyjne takie jak drżenia mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunki i bezsenność powinny alarmować. Alarmować powinno i to, że dokuczliwe objawy pojawiają się już w czasie trzeźwienia albo zaraz po wytrzeźwieniu, okazuje się bowiem, że organizm bardzo gwałtownie reaguje na sytuację, w której brakuje mu alkoholu. Wynika to z tego, że przyzwyczaja się do jego systematycznego przyjmowania i w pewnym momencie trudno już wyobrazić sobie, aby funkcjonował poprawnie bez pewnej jego dawki. Niestety, dobre samopoczucie przywrócone kolejną porcją alkoholu wcale nie trwa długo.
